Podczas uroczystości w Teatrze Polskim w Warszawie, Nuala Ní Dhomhnaill odebrała Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta 2018. Pochodząca z Irlandii poetka, eseistka, krytyczka literacka, autorka scenariuszy i książek dla dzieci, otrzymała statuetkę oraz czek o wartości 50 tysięcy dolarów, ufundowany przez Fundację PZU – Partnera Strategicznego tegorocznej edycji Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta. Wręczana od 2013 roku, jedyna tego typu nagroda przyznawana w Polsce o rzeczywiście światowym zasięgu, podkreśla obecność, rolę i znaczenie literatury polskiej – i szerzej kultury polskiej – na arenie międzynarodowej.
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to wyróżnienie na polu literatury światowej – przede wszystkim w dziedzinie poezji, przyznawane za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne, nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości Zbigniewa Herberta: niezależności, umiłowania wolności, oporu wobec kłamstwa, nierówności i przemocy. Dla wielu pokoleń Polaków to właśnie wiersze autora „Raportu z oblężonego Miasta” były i są moralnym drogowskazem i źródłem nadziei.
Nualę Ni Dhomhnaill, Laureatkę tegorocznej Nagrody wskazało międzynarodowe Jury, w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: Jurij Andruchowycz (Ukraina), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Mercedes Monmany (Hiszpania) oraz Tomasz Różycki (Polska).
Nuala Ní Dhomhnaill podziękowała Katarzynie Herbert, Fundacji oraz członkom Jury za przyznanie jej Nagrody.
„Decyzja znamienitego jury by wyróżnić mnie Nagrodą im. Zbigniewa Herberta, jest dla mnie nie tylko wielkim zaszczytem, ale również potwierdzeniem i uzasadnieniem pracy, której poświęciłam moje życie, mojego pisarstwa, i tego, co mam nadzieje udowodniłam – emocjonalnej i intelektualnej egzystencji kobiety w języku irlandzkim i w poezji w XX i XXI wieku” – mówiła laureatka.
W imieniu Jury Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta laudację na cześć Nuali Ní Dhomhnaill wygłosił Tomasz Różycki.
„Nuala Ni Dhomhnaill potrafi pisać po gaelicku tak, jak jej najwybitniejsze angielskojęzyczne koleżanki i koledzy, jest wspaniałą, współczesną poetką światowego formatu i klątwa języka gaelickiego jej w tym nie przeszkadza. (…) Język gaelicki, oryginalny język irlandzki, jest językiem mniejszości. Jest to jeden z tych małych języków, które w swej historii miały nieszczęście mieć za sąsiada olbrzyma, tym olbrzymem dziś jest angielski. (…) Myślę, że przynależność do takiej mniejszości, broniącej – zdawałoby się – z góry przegranej sprawy, spodobałaby się Zbigniewowi Herbertowi” – powiedział Tomasz Różycki.
„Herbert fascynował się kulturami, którym w historii »gorzej się powiodło«, które zostały podbite przez silniejszych sąsiadów. Badał z tego powodu kulturę Langwedocji czy Etrusków, pamiętając oczywiście, że również Polacy o mało nie zostali starci z powierzchni Europy. Jestem przekonana, iż wybór twórcy piszącego w języku niewielkiego narodu, mającego za sobą bolesne doświadczenia historyczne i heroicznie walczącego o przetrwanie – przypadłby mu do gustu. Ja sama zaś dodatkowo cieszę się, że Nagroda jego imienia po raz pierwszy trafiła do rąk kobiety” – mówiła Katarzyna Herbert, wdowa po poecie i założycielka Fundacji jego imienia.
Wieczór uświetnił występ irlandzkiej wokalistki Eilis Kennedy śpiewającej tradycyjne irlandzkie ballady, które – jak podkreśliła w swoim wystąpieniu Nuala Ni Dhomhanill – już w dzieciństwie formowały jej wrażliwość poetycką, i są głęboko związane z jej poezją.
W uroczystości wziął także udział laureat Nagrody im. Zbigniewa Herberta 2015, Ryszard Krynicki, który przeczytał wybrane przez siebie wiersze autora Pana Cogito.
Partnerami Fundacji im. Zbigniewa Herberta są: Instytut Adama Mickiewicza, Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, Ambasada Irlandii oraz Biblioteka Narodowa. Patronem medialnym jest Polskie Radio.
Partnerem Strategicznym Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2018 jest Fundacja PZU.